Trzy wschodnie niewole kapitana Lasoty - Wojsko

Karierę wojskową Jan Lasota rozpoczął 15 października 1915 r. w armii austriackiej. Pierwsze miesiące spędził na szkoleniach. Najpierw odbył trzymiesięczny kurs w szkole dla jednorocznych ochotników w 31. Pułku Obrony Kraju w Ostrawie, następnie uczył się do połowy kwietnia 1916 r. w Szkole Oficerów Rezerwy w Opawie, po czym dostał skierowanie do 31. Pułku Obrony Kraju, gdzie służył i awansował od jednorocznego starszego szeregowego sekcyjnego przez kaprala sekcyjnego, plutonowego aż do stopnia oficerskiego kadeta aspiranta.

Z pułkiem walczył na froncie wschodnim. Nie znamy dokładnych okoliczności wzięcia Jana Lasoty do niewoli rosyjskiej podczas ofensywy Brusiłowa; przebywał w niewoli od 12 czerwca 1916 r. do 30 września 1918 r. czyli ponad dwa lata. Został wywieziony na Syberię i tam po zwolnieniu 1 października 1918 r. zgłosił się jako ochotnik do formujących się oddziałów polskich V Dywizji Strzelców Syberyjskich. Dywizja ta zorganizowana latem 1918 r. wspomagała w walce z bolszewikami wojska Aleksandra Kołczaka i Korpus Czechosłowacki; jej głównym zadaniem była ochrona kolei transsyberyjskiej.

J. Lasota został skierowany do 3. Pułku Piechoty. W trakcie służby przeszedł przeszkolenie w szkole oficerskiej zorganizowanej w Nowonikołajewsku (dziś Nowosybirsk). Karierę w polskim wojsku rozpoczynał znowu od stopnia szeregowca, niemniej szybko awansował na kaprala, a rok później we wrześniu 1919 r. na chorążego. 10 stycznia 1920 r. został wzięty, z całą dywizją, do niewoli na stacji Klukwiennaja w pobliżu Krasnojarska. Dywizja zabezpieczała wówczas odwrót wojsk polskich i Korpusu Czechosłowackiego. Brak współpracy i dobrej woli ze strony Czechów i Słowaków, trudne zimowe syberyjskie warunki, wycieńczenie ludzi oraz silnie nacierające bolszewickie oddziały zmusiły dowództwo dywizji do poddania się bolszewikom. Do niewoli dostało się ponad 10 tys. żołnierzy; przetrzymywani byli w straszliwych warunkach, z jenieckich obozów na mocy traktatu Ryskiego z 1921 r. powróciło mniej niż połowa, wśród nich był Jan Lasota.

W wolnej Polsce dostał skierowanie do 54. Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Tarnopolu w stopniu podporucznika. 3 maja 1922 r. został zatwierdzony jako porucznik – oficer zawodowy. Kształcił się dalej i w 1925 r. skończył Kurs Doszkalający Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmnie. W 1927 r. został przeniesiony do 17. Baonu Korpusu Ochrony Pogranicza Dawidgródek, następnie w latach 1931–1937 służył w 59 Pułku Piechoty w Inowrocławiu, a od 1937 r. aż do wybuchu wojny w Korpusie Kadetów nr 1 im. Józefa Piłsudskiego we Lwowie.

Za sumienną służbę J. Lasota otrzymał odznaczenia: w 1937 r. Srebrny Krzyż Zasługi, a w 1938 r. Brązowy i Srebrny Medal za Długoletnią Służbę. Z dniem 19 marca 1938 r. został mianowany kapitanem w korpusie oficerów administracji. We wrześniu 1939 r. wziął udział w obronie Lwowa i dostał się do niewoli sowieckiej.