Na straży historii. Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa 1887–1952 - Skarby Archiwum

„Z pożółkłych tomów archiwalnych… wyczarować przeszłość królewskiego miasta …”

Najważniejszym zadaniem Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa było zgromadzenie obszernej spuścizny kancelaryjnej rozproszonej w licznych instytucjach miejskich i rządowych. Przeprowadzono zatem akcje scalania zbiorów ksiąg i dokumentów Krakowa, Kazimierza, Kleparza i przedmieść z okresu od XIV do XIX wieku. Następnie przejęto akta Magistratu z lat 1796–1816 oraz archiwalia Archiwum Wolnego Miasta Krakowa. Z czasem dołączono też akta miasta Podgórza, XIX-wieczne akta Magistratu Krakowskiego i akta sądowe. Przejmowano również w depozyt dokumenty stowarzyszeń, bractw, cechów oraz prywatne kolekcje, np. zbiory Edmunda Diehla czy Ambrożego Grabowskiego. W 1923 roku włączono do zasobu akta Naczelnego Komitetu Narodowego. Głównie dzięki darowiznom możliwe stało się zorganizowanie obszernej biblioteki z osobnym działem dotyczącym Legionów Polskich. Krakowskie archiwum miejskie posiadało wciąż rozrastające się zbiory map i planów. Gromadziło również spisy ludności z lat 1850–1921, akta metrykalne, dokumentację szkół i szpitali. W 1951 roku zbiory Archiwum liczyły niemal 1400 metrów bieżących akt i ponad 18 tysięcy jednostek archiwalnych.

Jadwiga of Poland calls Krakow’s townspeople to pledge an oath of allegiance to her husband, Władysław Jagiełło, Krakow, 3rd December 1387(ANK, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. Perg. 87
Pope Boniface IX, at the request of Queen Jadwiga and the councillors of Krakow, permits members of the city council to elect, from among the clergy, a sacristan to guard the parchments and books of the St. Mary’s Church, Rome, 11th January 1397 (ANK, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. Perg. 109)
Provost Rudolf Francis Hagen issues a letter of good birth for Rudolf Wacław Nagely. Document illustrated with a floral ornament made in ink, within it there are figures of St. Rudolf and St. Wenceslaus, Obce Czeslickie, 1st March 1738 (ANK, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. Perg. 1001)
Book of the head of the town hall from 1564-1564, bound in a manuscript in Carolingian majuscule, dated to the 10th cent (ANK, Akta miasta Krakowa, rkps 899)
Book of the City Council of Krakow, 1542–1545 r. Election for the City Council of Krakow of the Krakow guild elders in 1543 in the presence of the king (ANK, Akta miasta Krakowa, rkps 439, s. 174–175)
Book of admissions to the municipal law 1392–1422 r. Admission to the municipal law from 1409 (ANK, Akta miasta Krakowa, rkps 1420, s. 530–531)
Registrum Domini Advocati Cracoviensis, 1522, description of Jan Dantyszek’s library (ANK, Akta miasta Krakowa, rkps 115 s. 169, 174–175)
Book of court records of the town of Kazimierz near Krakow 1528–1541. Will and testament of Bartłomiej Berecci, the builder of the Wawel Castle, 1586 (ANK, Archiwum miasta Kazimierza pod Krakowem, sygn. 29/34, s. 364–365 )
Saddlers’ Fortified Tower, drawing by J. Głogowski, early 19th cent. (no longer existing) (ANK, Zbiór Ambrożego Grabowskiego, sygn. 29/679/14, ryc. 214 )
Indeks do spisu ludności z 1890 r. (ANK, Spis ludności miasta Krakowa z 1890 r., sygn. 29/88/45 s.229
Posiedzenie Prezydium Naczelnego Komitetu Narodowego oraz Departamentu Wojskowego, m.in. prezes NKN Władysław Leopold Jaworski, Władysław Sikorski, Ignacy Daszyński, Stanisław Kot, Marian Kukiel, fot. nieznany, b.d. (ANK, Naczelny Komitet Narodowy 29/530/608)
Józef Piłsudski, Leon Berbecki z oficerami 5. Pułku Piechoty Legionów (ANK, Naczelny Komitet Narodowy, sygn. 29/530/608)

Na straży historii. Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa 1887–1952 -film dokumentalny

Archiwum Narodowe w Krakowie 2017

Projekt zrealizowano dzięki dofinansowaniu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w Warszawie