KRÓLOWA JADWIGA ANDEGAWEŃSKA. Dokumenty i pieczęcie z zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie - ANDEGAWENOWIE NA TRONIE POLSKI

Andegawenowie to dynastia wywodząca się z francuskich Kapetyngów. W pierwszych latach XIV wieku neapolitańska linia Andegawenów przejęła władzę na Węgrzech. Karol Robert Andegaweński w 1320 roku poślubił córkę Władysława Łokietka Elżbietę, siostrę przyszłego króla Polski Kazimierza III Wielkiego. Sojusz między Węgrami a Polską uzupełniały gwarancje wzajemnej sukcesji tronu w razie braku następcy. W 1370 roku zmarł ostatni Piast na tronie polskim Kazimierz Wielki. Niestety, nie doczekał się prawowitego męskiego sukcesora. Koronę polską objął syn Karola Roberta i Elżbiety Łokietkówny – Ludwik, ówczesny król Węgier. Trwająca dwanaście lat unia personalna Polski i Węgier wobec wieloletniej choroby Ludwika Andegaweńskiego wiązała się z rządami w Królestwie Polskim jego matki Elżbiety Łokietkówny (zm. 1380) lub możnych władających w imieniu króla. W myśl przywileju koszyckiego, nadanego polskiej szlachcie przez Ludwika w 1374 roku, koronę polską po śmierci władcy mogła objąć jedna z jego córek. Ponieważ w Polsce nie dziedziczono tronu po kądzieli, król Ludwik, który także nie doczekał się męskiego potomka, musiał zgodzić się na znaczne ustępstwa gospodarcze i polityczne wobec szlachty. Po śmierci desygnowanej na tron Katarzyny i wyborze Marii na królową Węgier, po dwóch latach bezkrólewia ostatecznie tron w Polsce objęła najmłodsza córka Ludwika, Jadwiga.

Karol, król węgierski, ze swoją żoną Elżbietą i synami przyrzekają na wypadek śmierci króla Kazimierza bez męskiego potomstwa zachować mieszkańców Krakowa przy prawach i wolnościach, Wyszehrad, 7 grudnia 1339 roku, Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. 29/657/25.

Pergamin, j. łac.; 44 × 15 + 4,8 cm.

Dwie pieczęcie majestatyczne: króla (uszkodzona w puszce) i królowej Elżbiety Łokietkówny odciśnięte w wosku bezbarwnym, przywieszone na paskach pergaminowych. Pieczęci było pierwotnie pięć, obecnie brak 3, 4 i 5; pozostały po nich pergaminowe paski.