CMENTARZ RAKOWICKI. Mieszkańcy dawnego Krakowa – historie odnalezione w archiwaliach - Szczepan Humbert (1756-1829)

Kamienica zwana obecnie Pałac Larischa (ul. Bracka 12-14/pl. Wszystkich Świętych 6) na początku XIX w. składała się z dwóch narożnych kamienic – noszącej nr 218 przy ul. Franciszkańskiej i nr 245 przy ul. Brackiej. W końcu XVIII w. nieruchomość kupił Jacek Kluszewski – od września 1802 r. w wynajętych pomieszczeniach budynku przy ul. Brackiej funkcjonował krakowski Magistratu (określany jak mały lub nowy ratusz). Kontraktem zawartym 12 września 1806 r. Kluszewski sprzedał kamienice (nr 218 określna jako mała, 245 jako większa) Magdalenie i Szczepanowie Humbertom za 25 tys. złr. Kontrakt został wpisany do prowadzonej przez Magistrat księgi transakcji wieczystych (ANK, Akta miasta Krakowa, sygn. 29/33/957, s. 409-413, nr 290).

Wpis w księdze miejskiej z 1806 r. sprzedaży przez Jacka Kluszewskiego kamienic przy ul. Brackiej i Franciszkańskiej Magdalenie i Szczepanowi Humbertom (ANK, Akta miasta Krakowa, sygn. 29/33/957, s. 409-413, nr 290).

Wpis w księdze miejskiej z 1806 r. sprzedaży przez Jacka Kluszewskiego kamienic przy ul. Brackiej i Franciszkańskiej Magdalenie i Szczepanowi Humbertom (ANK, Akta miasta Krakowa, sygn. 29/33/957, s. 409-413, nr 290).

Humbertowie kontynuowali współpracę z władzami miasta, w 1807 r. podpisali na kolejne lata umowę najmu pomieszczeń na biura w kamienicy przy ul. Brackiej, które w latach 1812-1813 zostały na koszt miasta wyremontowane, bowiem w październiku 1811 r. powołana przez prezydenta komisja opisała nienajlepszy stan budynku wynajmowanego od 1802 r., który miał być oddany właścicielowi (ANK, Archiwum planów Budownictwa Miejskiego w Krakowie, sygn. 29/1410/ABM 131). Kolejna umowa wynajmu pomieszczeń na biura miejskich urzędów została zawarta w styczniu 1814 r. i obowiązywała do 1816 r. (ANK, Akta miasta Krakowa, sygn. 29/33/3791, s. 443-446, 483-500).

Opis z października 1811 r. niezbędnych napraw w pomieszczeniach kamienicy przy ul. Brackiej, wynajmowanych na biura przez krakowski Magistrat od 1802 r. (ANK, Archiwum planów Budownictwa Miejskiego w Krakowie, sygn. 29/1410/ABM 131).

Opis z października 1811 r. niezbędnych napraw w pomieszczeniach kamienicy przy ul. Brackiej, wynajmowanych na biura przez krakowski Magistrat od 1802 r. (ANK, Archiwum planów Budownictwa Miejskiego w Krakowie, sygn. 29/1410/ABM 131).

Humbertowie mieszkali w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej, gruntowna przebudowa budynku według planów Humberta rozpoczęła się ok. 1808 r., a zakończyła dopiero w 1811 r., bowiem zakres prac był ogromny: „w parterze tranzet, sklep, dwoje schodów, sień i izba z fundamentu wymurowane, stare schody zburzone, nowe pryncypalne wystawione, drzwi, okna i brama przełamane i  wyregulowane, a wszystkie sklepienia i sufity nowo dane, tudzież palenie według przepisu wykorygowane zostały … na pierwszym i drugiem piętrze wszystkie wewnętrzne mury, które do przedzielenia 11 pokoi, dwóch kuchni, sieniów, tranzetu i schodów służą, nowo wystawione, a stare egzystujące ani w dziesiątej części nieutrzymane były … cały dach nad domem i widermachem tak jako wszystkie powały opatrzone sufitami, w tych dwóch zmienionych piętrach całkiem z nowego materiału zrobionemi. Z tych powodów powziąć można, że iż nawet graniczne mury poruszonemi i reperowane były” (ANK, Archiwum planów Budownictwa Miejskiego w Krakowie, sygn. 29/1410/ABM 123).

Testamentem z 23 czerwca 1812 r. Magdalena Humbert przekazała swój majątek mężowi, w związku z tym obejmując spadek po zmarłej żonie we wrześniu 1813 r. stał się właścicielem całej nieruchomości. Po zaplanowanych i przeprowadzonych przez Humberta modernizacjach (m.in. ok. 1815 r. powstała klasycystyczna elewacja) wartość kamienicy w 1828 r. została oszacowana na 100 tys. złp.

Wpis w księdze hipotecznej Wolnego Miasta Krakowa z 1827 r. potwierdzający Szczepana Humberta jako właściciela kamienic nr 218 przy ul. Franciszkańskiej i nr 245 przy ul. Brackiej – budynki stanowiły jedno ciało hipoteczne (ANK, Archiwum Wolnego Miasta Krakowa, sygn. 29/200/1349, s.  429-430).

Wpis w księdze hipotecznej Wolnego Miasta Krakowa z 1827 r. potwierdzający Szczepana Humberta jako właściciela kamienic nr 218 przy ul. Franciszkańskiej i nr 245 przy ul. Brackiej – budynki stanowiły jedno ciało hipoteczne (ANK, Archiwum Wolnego Miasta Krakowa, sygn. 29/200/1349, s.  429-430).

Po śmierci Szczepana Humberta w marcu 1829 r. egzekutorzy testamentu Józef Haller de Hallenburg i profesor Paweł Czajkowski przejęli spadek czyli dwie kamienice w imieniu Instytutu Humbertowskiego. Senat Wolnego Miasta Krakowa w lipcu 1830 r. zaaprobował warunki sprzedaży kamienic, jako kapitału dla Instytutu dla Rzemieślników, w drodze publicznej licytacji. Cenę wywoławczą ustalono na 64 tys. złp. – wobec braku chętnych w kolejnych terminach licytacji w 1832 r. (27 lipca, 29 sierpnia), cenę obniżono do 42 tys. 666 złp 20 gr w monecie srebrnej grubej. Ostatecznie na publicznej licytacji 25 stycznia 1833 r. kamienice kupił Karol baron Larysza za 42 667 złp. (w księdze hipotecznej odnotowano ten fakt dopiero w czerwcu 1849 r. i marcu 1850 r.).

Ogłoszenie z 26 maja 1832 r. o planowanej publicznej licytacji kamienic należących do zmarłego Szczepana Humberta (ANK, Archiwum Wolnego Miasta Krakowa, sygn. 29/200/1318, s. 1983-1987)

Ogłoszenie z 26 maja 1832 r. o planowanej publicznej licytacji kamienic należących do zmarłego Szczepana Humberta (ANK, Archiwum Wolnego Miasta Krakowa, sygn. 29/200/1318, s. 1983-1987)

Wpisy w księdze hipotecznej dotyczące kamienic nr 245 przy ul. Brackiej i nr 218 przy ul. Franciszkańskiej (po zmianie numeracji domów w 1859 r. numery 147 i 157) – jako właściciela w 1832 r. wpisano Instytut Humbertowski, w 1849 r. i 1850 r. Karola barona Larysza (ANK, Księgi gruntowe miasta Krakowa i dóbr tabularnych z obszaru Sądu Okręgowego w Krakowie, sygn. 29/465/416, s. 521-523)

Wpisy w księdze hipotecznej dotyczące kamienic nr 245 przy ul. Brackiej i nr 218 przy ul. Franciszkańskiej (po zmianie numeracji domów w 1859 r. numery 147 i 157) – jako właściciela w 1832 r. wpisano Instytut Humbertowski, w 1849 r. i 1850 r. Karola barona Larysza (ANK, Księgi gruntowe miasta Krakowa i dóbr tabularnych z obszaru Sądu Okręgowego w Krakowie, sygn. 29/465/416, s. 521-523)