CMENTARZ RAKOWICKI. Mieszkańcy dawnego Krakowa – historie odnalezione w archiwaliach - Szczepan Humbert (1756-1829)

W testamencie spisanym w 1828 r. Szczepan Humbert zapisał:

„Artykuł XVI. Upraszam WW. Panów, aby na pochowanie ciała mego nad summę czterechset złp nie łożyli. Artykuł XV. Upraszam Ich także, ażeby z zebranych pieniędzy z licytacji ruchomości moich kazali zrobić w sposobie ile bądź może najprościejszym krótkie napisy dla mnie i zmarłej małżonki mojej z jednem tylko Zdrowaś Mario, wyjąwszy napis w kościele parafialnym Wszystkich Świętych wystawionym bydź mającym, w którym ma bydź wymieniony dzień mego urodzenia w Paryżu, wyniesienie się moje stamtąd do Polski i dzień zejścia mego z tego świata. Dalej także napis w kościele Wielebnych OO. Kapucynów w kaplicy Najświętszej Maryi Panny Loretańskiej za miany dozór przy wystawieniu w roku 1817 nowego ołtarza murowanego. Trzeci napis na górze św. Bronisławy przy filarze po prawej ręce framugi, gdzie się znajduje Pan Jezus. Ostatni zaś napis czyli nagrobek na powszechnym Cmętarzu”.

Grobowiec Magdaleny i Szczepana Humbertów znajduje się w pasie LB przy murze Cmentarza Rakowickiego (po lewej stronie wejścia od ul. Rakowickiej). Tekst na tablicy zwiera więcej informacji niż zadysponował w testamencie Humbert.

Grobowiec Magdaleny i Szczepana Humbertów znajduje się w pasie LB przy murze Cmentarza Rakowickiego (po lewej stronie wejścia od ul. Rakowickiej). Tekst na tablicy zwiera więcej informacji niż zadysponował w testamencie Humbert (fot. Marta Pochaba)

DOM
Szczepan-Etienne Humbert
25/VII 1756 w Paryżu
19/III 1829 w Krakowie
Architekt Miasta Krakowa
Fundator Instytutu Technicznego
w Krakowie
Magdalena Humbert z d. Baillot
1755 r. w Moulins (dep. Allier) – Francja
1812 r. w Krakowie
Nauczycielka
Proszą o westchnienie do Boga

Zgodnie z wolą wyrażoną w testamencie pamiątkowa tablica miała zostać umieszczona w parafialnym kościele Wszystkich Świętych, sąsiadującym z kamienicą Humbertów (obecnie Plac Wszystkich Świętych). Jednak wówczas świątynia była już w bardzo złym stanie, od 1820 r. nie była użytkowana, w 1830 r. parafię przeniesiono do pojezuickiego kościoła św. św. Piotra i Pawła na ul. Grodzkiej, a w latach 1835-1838 opustoszały kościół został rozebrany. Dlatego płyta z czarnego marmuru poświęcona Humbertom znajduje się w kościele św. św. Piotra i Pawła (na filarze skrzyżowania naw bliższym wejścia głównego po lewej ręce, przy wejściu na ambonę):

Szczepan Humbert urodzony w Paryżu dnia 25 lipca 1756 roku zjechał do Polski w roku 1775 i w tej przybranej ojczyźnie dla głębokiej nauki zaszczycony godnością królewskiego architekta polecił się zasługą i cnotami obywatelskiemi i nareszcie cały majątek jaki z Magdaleną Baillot małżonką swoją zebrał na wychowanie rękodzielniczej młodzieży odkazawszy przeniósł się do wieczności dnia 19 marca 1829 roku i prosi o westchnienie do Boga.

W kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny OO. Kapucynów przy ul. Loretańskiej, w krużgankach kaplicy Loretańskiej (na lewej ścianie od wejścia z bocznej kruchty) została umieszczona płyta z czarnego marmuru bez ozdob z napisem:

DOM

Spoczywający z Bogu Szczepan Humbert architekt królewski, który budową tego ołtarza na cześć Matki Boskiej dźwignionego zarządzał i cały swój majątek na wychowanie rękodzielniczej młodzi odkazał za siebie i za Magdalenę z Baillotów małżonkę swoję prosi o Zdrowaś Mario.

Zapewne tablica pamiątkowa znajdowała się także w kaplicy św. Bronisławy, ufundowanej przez norbertanki z klasztoru zwierzynieckiego. Kaplica została zburzona w 1854 r. podczas budowy austriackich fortyfikacji wojskowych przy Kopcu Kościuszki (obecna kaplica powstała pod koniec lat 50. XIX w.).

Akty zgonu Magdaleny Humbert z 1812 r. i Szczepana Humbert z 1829 r. zostały wpisane do ksiąg stanu cywilnego parafii Wszystkich Świętych w Krakowie (w 1830 r. przeniesionej do kościoła św. św. Piotra i Pawła przy ul. Grodzkiej). Część ksiąg na skutek niewłaściwego przechowywania w archiwum parafialnym uległa zawilgoceniu i zbutwiała, dlatego wpis aktu zgonu Szczepana Humberta jest mało czytelny.

Akt zgonu Magdaleny Humbertowej, żony Szczepana Humberta, Architekta Departamentu i Powiatu Krakowskiego, zmarłej 6 lipca 1812 r. w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej, zgłoszony urzędnikowi stanu cywilnego parafii Wszystkich Świętych przez Wojciecha Kucieńskiego, obywatela i Wojciecha Bartynowskiego, kupca (ANK, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych w Krakowie, sygn. 29/332/12, s. 39, nr 92).

Akt zgonu Magdaleny Humbertowej, żony Szczepana Humberta, Architekta Departamentu i Powiatu Krakowskiego, zmarłej 6 lipca 1812 r. w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej, zgłoszony urzędnikowi stanu cywilnego parafii Wszystkich Świętych przez Wojciecha Kucieńskiego, obywatela i Wojciecha Bartynowskiego, kupca (ANK, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych w Krakowie, sygn. 29/332/12, s. 39, nr 92).

Akt zgonu Szczepana Humberta, obywatela, artysty, budowniczego, zmarłego 19 marca 1829 r. w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej, zgłoszony urzędnikowi stanu cywilnego parafii Wszystkich Świętych przez Jana Postalskiego i Andrzeja Hileskiego, kamerdynera (ANK, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych w Krakowie, sygn. 29/332/80, s. 24, nr 45).

Akt zgonu Szczepana Humberta, obywatela, artysty, budowniczego, zmarłego 19 marca 1829 r. w kamienicy przy ul. Franciszkańskiej, zgłoszony urzędnikowi stanu cywilnego parafii Wszystkich Świętych przez Jana Postalskiego i Andrzeja Hileskiego, kamerdynera (ANK, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych w Krakowie, sygn. 29/332/80, s. 24, nr 45).

Krótki życiorys Szczepana Humberta został opracowany przez Ludwika Kosickiego, pierwszego dyrektora Instytutu Technicznego i zamieszczony w 1841 r. w dwóch publikacjach Instytutu (Programma popisu uczniów Instytutu Technicznego Krakowskiego. Rok siódmy oraz Urządzenie Instytutu założonego przez Szczepana Humberta z dołączeniem krótkiej wiadomości o jego życiu) oraz w wydawanych w Lesznie we wrześniu 1841 r. numerach 10-14 pisma „Przyjaciel Ludu”. Opublikowano także tekst przywileju królewskiego 1788 r. oraz testament we francuskim oryginale wraz z polskim tłumaczeniem.

Życiorys Szczepana Humberta autorstwa Ludwika Kosickiego wraz z fragmentem testamentu opublikowany nakładem Instytutu Technicznego w 1841 r. w wydawnictwie  Urządzenie Instytutu założonego przez Szczepana Humberta z dołączeniem krótkiej wiadomości o jego życiu oraz w piśmie „Przyjaciel Ludu” (ANK, Biblioteka, sygn. 1013, 9039)